SÂN CỎ NHÀ MÌNH VẪN XANH!

                            (Đã đăng Văn Nghệ Tuần Báo Sydney – Có hiệu chính)                                                                                                                            

                                                                                Khiêm Cung

 

Hôm nay nhà ông bà Bá Phúc tổ chức nướng thịt liên hoan phía sân sau. Không mấy khi đứa con trai đầu lòng và đứa con gái út ở Canberra rủ nhau cùng với gia đình về Sydney thăm ông bà. Gia đình đứa con trai kế ngụ tại Sydney, cách nhà ông bà độ năm phút lái xe, cũng đến chung vui.

Ông bà có năm đứa cháu nội hai đứa cháu ngoại. Tuy sanh ra và lớn lên tại Úc, nước nói tiếng Anh, mấy đứa cháu của ông bà đều nói được tiếng Việt thật rành rẽ, lưu loát. Ông bà luôn luôn khuyến khích các cháu ở nhà nói tiếng mẹ đẻ và sinh hoạt theo phong tục Việt Nam. Ông bà không sợ các cháu yếu kém tiếng Anh mà chỉ lo là chúng dần dần quên tiếng Việt.

 

Nước ướp và mỡ chảy xuống vỉ than hồng lò nướng, cháy nghe xèo xèo. Mùi thịt nướng thơm phức, lan tỏa qua tận nhà hàng xóm. Các con ông bà mặc sức hàn huyên. Các cháu nhỏ dành chơi banh, đánh đu, một lát đứa này mét, một lát đứa kia mét, ông bà phải xử kiện hoài. Mệt mà vui ! Ngày hôm sau sắp nhỏ về hết, ông bà sẽ thấy nhà vắng hoe, buồn tẻ.

 

Sau khi cả gia đình vượt biên thất bại, Bá Phúc quyết định xé lẻ, cho hai đứa con trai trong tuổi lính đi nữa, còn ông bà và đứa con gái ở lại, dự phòng nếu hai đứa nhỏ đi không lọt thì còn có người ở ngoài thăm nuôi. Hai đứa nhỏ bị bắt ở tù và đi lao động cải tạo mấy phen. Ông bà Bá Phúc hết tiền, may nhờ có người bạn cùng học lớp Dự bị, tức là lớp Tư ba mươi năm về trước, làm chủ bãi, cho hai đứa quá giang thành công đến Thái Lan cuối năm 1981. Đến đầu năm 1984 hai đứa nhỏ mới được định cư ở Sydney. Con trai lớn bảo lãnh cho ông bà và đứa con gái qua Úc giữa năm 1989. Ông bà cùng với con gái mỗi ngày đi học Anh văn miễn phí ở Trung tâm Dạy Anh Ngữ cho người di dân. Các giáo viên rất vui vẻ, tận tâm. Những ngày rảnh rổi, ở nhà tù túng, nóng nực, ông bà Bá Phúc thường rủ con gái đi vòng vòng trong siêu thị Big W vừa xem hàng, vừa tận hưởng cái mát của máy điều hòa nhiệt độ trong siêu thị. Mới qua Úc, ông bà quen quy đổi tiền Úc ra thành tiền Việt, thấy giá hàng ở Úc quá mắc, nên không dám mua  gì cả. Vợ chồng con trai lớn đi làm, con trai kế đi học tới tối mới về, nói chuyện chơi vài câu rồi đi ngủ, ông bà cảm thấy cuộc sống có phần buồn tẻ, hình như đang thiếu thốn một cái gì. Ông bà ước ao có một đứa cháu để nựng.

 

Hôm nay nhìn thấy con cháu đông đủ, vui vẻ với nhau, Bá Phúc cũng vui lây. Ông nhớ lại chuyện ngày xưa, lúc ông bà còn học chung lớp trung học ở một tỉnh lẻ, rồi có tình cảm với nhau. Nhà hai người ở hai bên bờ một con kinh nhỏ. Ngày thường đi học gặp nhau, mà ngày cuối tuần vẫn thấy nhớ, đứng bên này mà cứ nhìn sang nhà bên kia để mong thấy bóng dáng người yêu:

                              Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông,

Một người chín nhớ mười mong một người.

                                                            (Nguyễn Bính)

Tình cờ cây cổ thụ phía trước nhà người yêu ngả. Bá Phúc có cảm giác là ánh mắt của mình có sức mạnh làm bật gốc cây.

Cuộc tình duyên của hai người lúc đầu có nhiều trắc trở, nhưng sau cùng vẫn được toại nguyện, thành vợ thành chồng, sống với nhau  trên bốn mươi năm, có con có cháu vui vẻ như ngày hôm nay. Thói thường người ta dùng lời lẽ thiết tha để vừa hoài niệm vừa tiếc nuối cảnh ngang trái trong tình trường:

                              Tóc mây sợi ngắn sợi dài,

Lấy nhau chẳng đặng thương hoài ngàn năm.

hoặc là:

                              Đời mất vui khi đã vẹn câu thề,

                    Tình chỉ đẹp khi hãy còn dang dở...

                              (HồDzếnh-Ngặp ngừng)

 

Còn đối với ông bà Bá Phúc là những người mà mộng đã thành, con cháu là những vần thơ tuyệt vời.

 

Ông Bá Phúc thấy cái gì mình mong muốn đã đạt được là hạnh phúc, ông muốn lấy đó viết thành bài dự thi “ Chuyện tình buổi đầu đời ” do Tuần Báo Văn Nghệ tổ chức, nhưng nghĩ đến lúc ông già đầu bạc được xướng danh lên lãnh giải thưởng thì ngượng làm sao, nên thôi không dự thi.

Tử vi nói Bá Phúc có số đào hoa. Lúc còn trẻ có nhiều gia đình muốn gả con, nhưng Bá Phúc từ chối, vì anh đã có người yêu. Bao giờ đầu óc cũng nghĩ đến người đó thì còn chỗ nào trống để nghĩ đến người khác. Người yêu đó đã trở thành bà Bá Phúc bây giờ.

Đã trở thành vợ chồng thì không còn đối với nhau bằng một thứ tình yêu bồng bột, mà bằng tình nghĩa thâm trầm hoặc lâu ngày chày tháng không còn gắn bó như thuở ban đầu.

 

Nhiều người nhìn cỏ nhà hàng xóm xanh hơn nhà mình. Lãng Nhân Phùng Tất Đắc, trong quyển “Trước đèn ” có nêu lên vấn đề vợ đẹp là vợ người ta. Câu đó mới nghe qua dễ hiểu lầm là nếu vợ mình đẹp sẽ dễ bị người khác dụ dỗ. Nhưng Lãng Nhân tiên sinh giải thích cái gì nhìn ở xa xa cũng thấy đẹp, gần gũi lâu ngày thấy chán chường, vì vậy mà thấy vợ người ta đẹp hơn vợ mình, vợ mình vóc dáng ngày một suy tàn, tánh tình sớm nắng chiều mưa, còn gì đẹp nữa. Hứng thú với lời giải thích đó, Bá Phúc làm thơ:

 

                                        Vợ người vợ mình

 

                              Lời rằng vợ đẹp vợ người ta,

                              Thu thủy xuân sơn nét mặn mà.

                              Phong cách trông ra hàng thục nữ,

                              Vợ mình thua hẵn vợ người ta.

 

                              Vợ người, ta thấy ở xa xa,

                              Vết thẹo đường nhăn chẳng hiện ra.

                              Cung kính xã giao người ngoại cuộc,

                              Thật là toàn vẹn như ngọc ngà.

 

                              Vợ mình gần gũi bấy nhiêu năm,

                              Mùa hạ dung nhan thấy đã nhàm.

                              Cử nhử cằn nhằn đăm phát chán,

                              Buổi đầu biết thế chẳng ai ham.

 

                              Nghĩ lại vợ chồng đã mấy con,

                              Cộng khổ đồng lao thật vẹn tròn.

                              Bao nỗi bực mình tan biến mất,

                              Rồi yêu như thuở vợ chồng son.

                             

                              Thất sơn bảy núi ở kề nhau,

                              Lấy thước mà đo có thấp cao.

                              Chẳng đứng núi này trông núi nọ,

                              Gập ghềnh lởm chởm cũng như nhau.

 

Có lẽ người xưa nói đúng “vô oan trái bất thành phu phụ”, không phải nợ nần với nhau thì không thành vợ chồng. Có những cặp vợ chồng rất cắn đắng với nhau mà vẫn không bỏ nhau được. Nhớ lúc còn đi học, ở trọ trong xóm bình dân, Bến Xe An Đông-Chợ lớn, đêm nọ Bá Phúc nghe bên nhà đối diện, người chồng đánh đập vợ rất tàn nhẫn, người vợ rên la thảm thiết, con cái khóc rùm lên. Bá Phúc ra báo cho trạm cảnh sát tại bến xe để yêu cầu họ can thiệp. Viên cảnh sát trực hỏi:

- Anh có quan hệ gì với người đàn bà đó không ?

Bá Phúc đáp:

-Không, tôi chỉ thấy chuyện bất bình và sợ án mạng xãy ra, nên báo cho cảnh sát biết. Nếu ông thấy can thiệp được thì xin can thiệp, bằng không được thì thôi.

 

Cảnh sát điềm nhiên, không phản ứng. Sáng hôm sau mặt mày người vợ bầm tím. Nhưng rồi họ vẫn tiếp tục sống chung với nhau.

Vợ chồng Bá Phúc đều có chút ít học vấn, tôn trọng nguyên tắc nam nữ bình đẳng, nên không phải cái gì cũng “ phu xướng phụ tùy ”, chồng bảo cái gì vợ nghe cái nấy. Trái lại có khi “ phụ xướng phu tùy ”, vợ bảo chồng cũng phải nghe. Cũng may chưa đến nước

          Đàn ông rửa chén quét nhà,

          Vợ kêu chồng dạ, bẫm bà kêu chi.

Người ta thường nói “ chén úp trong sóng còn khua ”. Kể từ khi cưới nhau, vợ chồng Bá Phúc đã qua khỏi giai đoạn đầu của tình yêu“ nhìn nhau mà chẳng nói”, bước vào giai đoạn thứ nhì “ một người nói một người nghe ”, rồi giữ mãi ở giai đoạn đó, người này nói người kia nghe, tới phiên người kia nói, người này nghe, điểm đặc biệt là cứ thế mà lập đi lập lại nói, nghe, nói, nghe...hoài cả buổi trời không chấm dứt, giống như ngày xưa dĩa hát Asia hát bằng cái máy hát quay tay lên dây thiều hiệu Columbia, dĩa bị mòn, cây kim máy hát tỳ lên dĩa hát, cứ nằm ì ở rãnh mòn, không nhảy qua đường rãnh khác được, làm tiếng hát cà lăm, cứ lặp đi lặp lại mãi một câu. Cải nhau thì không có, chỉ nói rồi nghe, hết nghe rồi nói thôi mà !

 

Có khi Bá Phúc bị vợ nhằn, bực mình quá xách xe chạy một vòng cho đỡ bực. Khi Bá Phúc quay trở về, vợ biết ý không nói thêm lời nào nữa. Thế là chiến tranh nóng chấm dứt, chiến tranh lạnh bắt đầu, nhưng không ai nghĩ đến chuyện phải xa nhau, vì cả hai còn nghĩ đến con cái mà hai người đã tạo ra. Con là kết quả tình yêu của hai người, còn là trung gian hòa giải. Đôi lúc vợ chồng giận nhau, muốn làm hòa, vợ Bá Phúc bảo con:

          -Con ra nói má mời ba vào ăn cơm.

Như mở cờ trong bụng, Bá Phúc ừ một tiếng, nhưng còn giữ kẻ, không vội vàng mà từ từ vào ăn.

Ngồi vào bàn ăn, Bá Phúc nói với vợ:

          -Thôi má nó nghỉ tay, ăn luôn đi.

Vợ Bá Phúc:

          -Ừ anh ăn trước đi, em lại ngay bây giờ.

Có lần Bá Phúc bảo con:

          -Ra nói má vào giúp ba một tay làm cái này.

Vợ Bá Phúc cũng không bỏ lỡ cơ hội:

          -Ừ ra nói ba chờ một chút, má ra liền.

Quan trọng là những từ “ ba nói...”, “ má nói...” đã tạo điều kiện cho vợ chồng làm lành lại với nhau, làm cho chiến tranh lạnh chấm dứt.

Con cái còn là điểm hội tụ tình yêu của hai vợ chồng và của bên nội, bên ngoại, cả hai bên cùng có chung những đứa cháu để cưng, để nựng, để chăm sóc. Ai đã từng luân phiên giữ cháu nội, cháu ngoại, sẽ thấy rõ điều đó.

Nhờ biết nhường nhịn nhau, có suy đi nghĩ lại, nên những người sống cùng thời với Bá Phúc, vợ chồng ăn ở với nhau lâu dài, không như lớp trẻ bây giờ, thấy yêu nhau rất thắm thiết, nhưng đùng một cái đường ai nấy đi, chân bước đi, mặt không hề ngoảnh lại.

          Anh đi đường anh, tôi đường tôi,

          Tình nghĩa đôi ta có thế thôi.

                                                            (Thế Lữ)

Hồi ăn Lễ bạc kỷ niệm ngày cưới, hai mươi lăm năm nhìn lại, Bá Phúc thấy gia đình vẫn còn là tổ ấm, cỏ sân nhà mình vẫn xanh !

Giờ đây Bá Phúc thấy mình giống như một lực sĩ chạy bộ, phấn đấu thêm một thời gian nữa để ăn Lễ vàng kỷ niệm năm mươi năm ngày cưới. Lúc đó ông bà đã trở thành “ đồ cổ quý hiếm ”, đầu hói, răng rụng, lưng còm, tay chân rung rẩy, không còn hơi sức để cải nhau, mà sống nương tựa vào nhau thật đầm ấm, hạnh phúc như hai nhân vật già nua Ngọc Ngạn, Kỳ Duyên trong video Giả Từ Thế Kỷ.

Đám con, dâu, rể Bá Phúc đang vui vẻ cười nói với nhau thì bất ngờ chúng thì thầm bàn tán gì đó, rồi kéo nhau lại bên ông bà Bá Phúc, đứa con trai lớn nói:

-Tụi con xin Ba cho biết bí quyết nào để vợ chồng sống với nhau lâu dài?

Ông Bá Phúc không trả lời thẳng câu hỏi mà kể cho các con nghe một câu chuyện trong Quốc Văn Giáo Khoa Thư ông đã học ở lớp Dự Bị, tức là lớp Tư:

Một người đi du lịch nhiều nơi. Hôm về nhà, bạn bè thân thuộc đến thăm đông lắm. Có người hỏi ông đi nhiều nơi, tất đã trông thấy nhiều cảnh đẹp, vậy ông cho chỗ nào đẹp hơn cả. Người đi du lịch trả lời:

          -Cảnh đẹp mắt tôi trông thấy đã nhiều, nhưng không đâu làm cho tôi cảm động, vui thú bằng lúc trở về chốn quê hương, trông thấy cái hàng rào, cái tường đất cũ kỹ của nhà cha mẹ tôi. Từ cái bụi tre ở xó vườn, cho đến con đường khúc khuỷu trong làng, cái gì cũng gợi ra cho tôi những mối cảm tình chứa chan, kể không sao xiết được.

Mấy đứa nhỏ láu lỉnh nhìn Bà Bá Phúc và cùng hỏi :

          -Đó là “chỗ quê hương đẹp hơn cả”, phải không Ba ?

 

                                                                                                    Khiêm Cung

                                                                                          (Sydney 23/04/2004 )