NGÀY XUÂN NÓI CHUYỆN DƯỠNG SINH

 

                        Sống lâu, sống thọ, từ cổ chí kim ai mà không muốn. Ông Khổng Tử nói: " Nhân sinh bát thập cổ lai hi!". Thế mà danh nhân Việt Nam ta có người đã từng sống trên 90 muơi tuổi. Xin hỏi nhỏ qúi độc giả người ấy là ai? Dạ thưa, chính là cụ TRẠNG TRÌNH Nguyễn - Bỉnh - Khiêm (1491 - 1585). Nếu nói về thân thế và sự nghiệp cuả cụ Trạng thì rất  ư là dài, độc giả muốn tham khảo kỷ, đề nghị xem trong Thành Ngữ Điển Tích & Danh Nhân Tự Điển của  G/s Trịnh Vân Thanh. Ở đây người viết xin gợi ý là: Làm sao, cách nào mà cụ Trạng sống gần tròn một thế kỷ??

            Về văn thơ cụ Trạng để lại thì rất nhiều, hầu hết chúng ta đều đã đọc qua, xin chép lại vài bài tiêu biểu như:

                                                            THÚ THÔN Ở

                                                Một mai một cuốc một cần câu

                                                Thơ thẩn kìa ai vui thú nào

                                                Ta dại ta tìm nơi vắng vẻ

                                                Người khôn người đến chỗ lao xao

                                                Thu ăn măng trúc đông ăn giá

                                                Xuân tắm hồ sen Hạ tắm ao

                                                Rượu đến gốc cây ta sẻ nhắp

                                                Nhìn xem phú quí tựa chiêm bao!

            Hay là bài than thở về nhân tình thế thái Cụ có bài:

                                                            THÓI  ĐỜI

                                                Vụng khéo nào ai chẳng có nghề

                                                Khó khăn phải lụy đến thê nhi

                                                Được thời, thân thích chen chân đến

                                                Thất thế, hương lân ngảnh mặt đi

                                                Thớt có tanh tao, ruồi đậu đến

                                                Sanh không mật mỡ, kiến bò chi

                                                Đời nay những trọng người nhiều của

                                                Bằng đến tay không mấy kẻ vì!

            Đọc bài nầy, bài Thói Đời làm cho ta liên tưởng bài Thói Đời cuả nhạc sĩ Trúc Phương, ca sĩ Chế Linh hay hát:

                                                ...............................................                                                

                                                ................................................

                                                 Trong thói đời cười ra nước mắt

                                                Xưa trắng tay gọi tên bằng hữu

                                                Giờ giàu sang quên kẻ tâm giao

                                                Còn gian dối cho nhau

                                                ...............................................

                                                ..............................................  

            Ngoài thơ ca, cụ Trạng còn có nhiều bài Sấm ký, như câu Sấm liên quan đến sự dựng nghiệp của chúa Nguyễn Hoàng: " Hoành sơn nhất đái vạn đại dung thân". Hoặc, tiên tri về nhà Tây Sơn cụ Trạng có câu:

                                                Hà thời Biện lại vi vương

                                                Thử thời Bắc tận Nam trường xuất bôn

            Về việc vua Quang Trung phá tan đạo quân của Tôn Sĩ Nghị, và vương nghiệp kết thúc, cụ Trạng cũng có mấy câu như sau:

                                                Bao giờ trúc mọc qua sông

                                                Mặt trời sẽ lại đỏ hồng non Tây

                                                Đoài cung một sớm đổi thay

                                                Chấn cung sao cũng sa ngay chẳng còn

                                                Đầu cha lộn xuống chân con

                                                Mười bốn năm tròn hết số thì thôi

            Hay câu tiên tri về Toàn quyền Pasquier tử nạn máy bay:

                                                       Giữa năm hai bảy mười ba

                                                Lửa đâu bổng cháy tám gà trên mây

            Còn nhiều... và rất nhiều... Sấm ký của Cụ.Tuy nhiên, trong phạm vi bài viết này, xin trở lại chuyện Dưỡng Sinh Trường Thọ của cụ Trạng. Trong những bài thơ ca của Cụ mô tả về nhân tình thế thái, về nhàn... còn có bài thơ: DƯỠNG SINH THI. Và có thể là: do đã sống theo cách thức hàm chứa trong bài thơ Dưỡng Sinh mà cụ Trạng đạt đến thượng thọ. Sau đây là:

                                                            DƯỠNG SINH THI

                                                Tích khí, tồn tinh, cánh dưỡng thần

                                                Thiểu tư, quả dục, vật lao thân

                                                Thực thôi bán bão, vô kiêm vị 

                                                Tửu chỉ tam phân, mạc quá tần  

                                                Mỗi bả hí ngôn, đa thủ  tiếu

                                                Thường hàm lạc ý, mạc sanh sân

                                                Nhiệt viêm, biến trá, đô hưu vấn

                                                Nhiệm ngã tiêu dao quá bách xuân

                                                                     Trạng Trình NGUYỄN - BỈNH - KHIÊM

                                   

                                                     BÀI THƠ DƯỠNG SINH

                                                Giữ khí, gìn tinh, với dưỡng thần

                                                Ít lo, bớt muốn, bớt lao thân

                                                Cơm ăn vừa đủ, đừng nhiều vị

                                                Rượu uống vài phân, chớ lắm lần

                                                Miệng hãy cười vui, lời thoải mái

                                                Tâm nên nghĩ tốt, ý lâng lâng

                                                Giận hờn, dối trá, hằng xa lánh

                                                Ta sẽ thanh nhàn quá tuổi trăm.

                                                                        NGUYỄN - MINH - THANH, phỏng dịch  

 

                                                     BÀI THƠ DƯỠNG SINH

                                                Gìn tinh, giữ khí, dưỡng thần     

                                          Ít lo, bớt muốn, lao thân thường thường

                                                Ăn vừa,đừng lắm cao lương

                                          Rượu ngon nhỏ nhẻ, liệt giường chớ nên

                                                Miệng vui cười nói ngọt mềm

                                         Tâm hồn thơ thới bỏ quên giận hờn

                                                Dẹp lòng dối trá thiệt hơn

                                         Trăm năm thong thả mong ơn tuổi trời.

                                                            NGUYỄN - MINH - THANH,phỏng dịch

 

            Theo Đạo Lão quan niệm thì, Trời có Tam bảo là: Nhật (mặt trời), Nguyệt (mặt trăng), Tinh ( những vì sao). Đất có Tam bảo là: Thủy, Hoả, Phong.Và Người có Tam bảo là: Tinh, Khí, Thần. Bất cứ ai, muốn trường thọ đều phải giữ Tinh, Khí, Thần cho sung túc, nhiên hậu được như ý. Mà muốn Tam bảo được sung túc, thì phải tuân thủ những điều cụ Trạng đã dạy. Nhà sư Tuệ Tĩnh đời Nhà Đinh cũng có câu thơ về dưỡng sinh như sau:

                                                Bế Tinh, dưỡng Khí, tồn Thần

                                          Thanh tâm, quả dục, thủ chân, luyện hình

                                                                        TUỆ TĨNH Thiền sư

            Tới đây xin tạm kết thúc bài phiếm luận này. Nhân, trước thềm năm mới( Đinh Hợi 2007), kính chúc quý Thầy, Cô, quý bằng hữu đồng môn "TKN" , và quý đ/h "" TSCĐ"",  mùa Xuân An Khang Thịnh Vượng, và trưòng thọ như cụ Trạng Trình Nguyễn - Bỉnh - Khiêm.!!            

 

                                                                        NGUYỄN - MINH - THANH

                                                                            ( GA, Jan, 2007 )